[Chia sẻ] Israel 2016 (và những rắc rối với Palestine, Jordan và Ai Cập)

Coi như xong chuyện Jordan.

Quay lại buổi sáng hôm đụng mặt mấy chú lính. Trên đường về lại làng, tôi thong thả ngắm cảnh.

Ruộng dưa. Ai đi ngang qua thì chớ cúi xuống sửa giày. Dưa lưới. Trồng rất nhiều quanh làng. quả chi chít. Nhưng cả gần 2 tuần ở làng tôi không được ăn miếng nào cả. chắc chưa đến lúc thu hoạch.

Con đường bên hàng phi lao.

Cây phi lao không phải cây bản địa ở đây. Nhưng người Israel nhập về trồng để ngăn cát, và nó tỏ ra rất hợp với đất ở đây, nên nó được trọng dụng để làm hàng rào chống cát bay ở Israel (ở VN nó cũng được trồng ở các bờ biển mà)

Vườn chà là.

Chà là, nhà máy tảo, cộng với 2 nhà máy điện mặt trời, là công cụ kinh tế chính của làng.

Có vẻ như nó (riêng vườn chà là) cho làng thu nhập mỗi năm loanh quanh cỡ 5 triệu đola.

Cây chà là hình như có tuổi thọ cỡ 50 năm. trồng khoảng 5 năm là ra quả.

mỗi cây một năm cho khoảng 200kg quả. làng có 3000 cây.

Lũ lừa được rào lại và thả nuôi dưới các gốc chà là.

Người Do Thái không quan tâm đến lừa. Nhưng những người Ả Rập du mục thì lại dùng nhiều lừa.

Và người Do Thái phát hiện ra là bọn lừa có thể ăn quả chà là rụng và vì vậy làm vệ sinh cho các vườn chà là. Thế nên họ mua những con lừa già (không kéo xe được nữa) từ người Ả Rập để thả nuôi trong những vườn chà là của người Do Thái.

Thế là một công đôi việc. Bọn lừa thành lao động không công cho dân Do Thái. Bù lại, chúng nó được thảnh thơi no đủ dưỡng già, mà không lo bị làm thịt.

Đường về làng em.

Làng nằm sát đường quốc lộ. Đường này nối đến thành phố Eilat ở cực nam đất nước.

Xe bus chạy trên đường toàn trên 100km/h. Xe con chắc nhanh hơn.

Biển chỉ đường vào làng. Làng Qetura (Kibbutz Ketura). Làng có viện Arava chuyên nghiên cứu môi trường sa mạc.

Các kibbutz của Israel thường có một trung tâm nghiên cứu một cái gì đó thuộc về thế mạnh của mình. Họ thu hút được nhiều tài trợ nghiên cứu khoa học của chính phủ, tổ chức các khóa học mà chính phủ cấp kinh phí, và thu hút các sinh viên thực tập từ các trường đại học trên thế giới (và thu tiền từ hoạt động này). Có vẻ như là một cách đa dạng hóa, xã hội hóa giáo dục của Israel vậy.

Có thể thấy trên biển đường này có 3 thứ tiếng: tiếng Do Thái (Hebrew), tiếng Ả Rập, và tiếng Anh. Nước này hầu như ai cũng nói tốt tiếng Anh. Trong suốt gần 3 tuần ở đây, tôi chỉ gặp 2 người không nói đc tiếng Anh. 1 em gái cỡ 18t người Do Thái trở về từ Ethiopia, 1 em nữa thì oái oăm là kiểu Do Thái châu Âu, da trắng tóc vàng mắt xanh, mà lại ú ớ không nói được. thật lạ.

tiếng Ả Rập thì là vì dân Israel có một số là người Ả Rập còn chưa bỏ đi sau khi người Do Thái về lập quốc. Họ có đảng riêng, có ghế trong quốc hội, họ còn chiếm đến 3/4 dân số của thành cổ Jerusalem. Nên tiếng Ả Rập cũng là 1 ngôn ngữ chính thức.

Nhà máy điện mặt trời, bán điện cho nhà nước lấy tiền.

Rất thường xuyên phải lau các tấm pin. nếu không là bụi che mất và giảm hiệu suất.

Dân làng nói đùa, bọn tao tự làm được điện, tự khoan được nước, tự trồng được rau, khi nào tự nuôi được con gì nữa là bọn tao sẽ tuyên bố độc lập khỏi nhà nước Israel.

Nhà máy nuôi tảo nhân tạo.

Tảo này để bán làm thực phẩm chức năng.

Nghe họ bảo, nhà máy này của họ thuộc loại hiện đại nhất thế giới.

Nhưng làm rồi xuất đi hết, không để lại chút nào để ăn.