[Chia sẻ] Một tháng ở Nam Mỹ: Hòn đảo cô đơn nhất thế giới: Đảo Phục Sinh (tr.32)

La Paz

Thủ đô La Paz của Boliviar là một trong các thủ đô đặc biệt nhất trên thế giới, và tôi ấn tượng về nó có lẽ cũng là nhất trong số các thủ đô đã đến.

La Paz là thủ đô cao nhất trên thế giới nếu tính ở vị trí trung tâm. Tại sao lại phải tính ở vị trí trung tâm? Vì đây cũng là thành phố có chênh lệch độ cao nhiều nhất trên thế giới. Trung tâm thành phố nằm ở độ cao 3650m, trong khi đó điểm cao nhất ở vị trí hơn 4000m, mà điểm thấp nhất thì lại ở chỗ 3250m. Nghĩa là chênh lệch cao độ của thành phố lên đến gần 800m ! Một khoảng cách đáng sợ.

La Paz nghĩa là Hòa bình, một cái tên TBN, và thành phố cũng do người TBN thành lập.

Nơi đây là một thung lũng giữa hai dải bình nguyên. Hãy hình dung một bình nguyên có độ cao hơn 4000m bị khoét trũng xuống về phía Nam, hai bờ dốc chéo lên, thì La Paz cũ nằm ở giữa thung lũng đó. Sau vì người đông dần nên các tòa nhà phải vươn ra khắp các phía: vươn lên bình nguyên trên cao, men theo thung lũng xuống thấp, tỏa ra khắp nơi. Chính vì thế mới tạo ra độ chênh cao đến như vậy.

Người Inca xưa giao thương qua khu vực này, nhưng chưa tạo thành một đô thị. Người TBN đến đây, thấy vị trí thuận tiện cho giao thương, lại nằm dưới thung lũng tránh được không khí quá lạnh, nên đã đặt nền móng của thành phố vào năm 1548, với tên gọi thành phố Đức Mẹ Hòa Bình (Nuestra Señora de La Paz). Từ đó cái tên La Paz được ra đời.

Ngày nay, khu trung tâm ở độ cao 3650m là khu phố cổ. Thấp hơn một chút là khu phố của người giàu có. Cao hơn hoặc thấp hơn nữa là những người nghèo hơn. Càng lên cao càng nghèo. Nhưng nếu vượt hẳn lên bình nguyên 4000m lại là khu phố mới, của giới trung lưu. Khu thấp hẳn xuống 3250m lại là của người nghèo. Một sự đan xen phân chia lạ lùng.

La Paz

Chuyến xe đêm đưa chúng tôi đến La Paz vào lúc 5h30 sáng, khi trời còn mờ tối. Tiếp theo đó chuyến taxi đưa đến nơi nghỉ, nằm ở ranh giới giữa khu phố giàu có và khu phố cũ, lại cũng gần khu phố nghèo.

Nhà nghỉ rất phong cách, do hai bố con người Canada quản lý. Người con trai đến La Paz lấy vợ nơi đây, còn người cha từng đi khắp nơi trên thế giới, từng đến cả Việt Nam rồi, nay về giúp con trai quản lý khách sạn.

Phòng ăn của khách sạn




Khách sạn này có một sân thượng khá cao, từ đó có thể nhìn ra xung quanh. Và đây là một cảnh nhìn từ đó:

Có thể thấy thành phố leo dần lên cao trên núi. Chúng tôi lúc đầu nghĩ lên đến đó là hết, sau mới biết là nhầm: vượt qua vách núi kia, thành phố tiếp tục trải rộng ra nữa.

La Paz

Trong khi mọi người nghỉ ngơi một chút sau chuyến xe đêm dài thì tôi đi dạo quanh khu khách sạn.

Là thành phố có độ chênh lớn nhất thế giới, khắp nơi ở đây là các con dốc ! Các loại xe ở đây chắc cũng phải có hệ thống phanh và bộ máy/số tốt nhất thế giới mất, đường lúc nào cũng dốc thế này mà:




Những người phụ nữ Quechua to đùng, đặc biệt hông rất lớn, và di chuyển không nhanh lắm. Tuy vậy trông họ rất khỏe mạnh đầy sức sống chứ không như các bà Tây béo ị



Một khu chợ bán đồ ăn bình dân, nhưng sớm quá chưa mở cửa. Khu này bán buổi trưa

La Paz

Lại một góc khác của thành phố cheo leo



Rồi tôi thấy băng ngang trên đầu là một đường cáp treo. Trong lòng thắc mắc không biết nó dấn đến điểm du lịch nào mà có cáp treo. Một số thông tin du lịch và bản đồ cũ trên mạng không nói đến cáp treo này, không hiểu nó dẫn đi đâu.

Sau mới biết đây là hệ thống giao thông công cộng của thành phố: điều mà tôi thấy thú vị nhất về La Paz.

Để ý thì bên trái ảnh có mỏm đá xám hình thù là lạ, bên đó là Moon Valley - khu địa chất có địa hình kì lạ giống như trên Mặt Trăng.

La Paz

Chúng tôi rời khách sạn, có hỏi về chỗ ăn uống. Ông quản lý có giới thiệu một cửa hàng bán đồ ăn Việt Nam, chúng tôi rất háo hức để tìm đến cửa hàng đó.

Từ khách sạn ra trung tâm, đi ngang qua mấy con phố, đến trục phố chính thì chúng tôi bắt xe taxi cho tiện, đi lại cũng rẻ, vì có 8 người nên 2 xe taxi vừa đẹp.

Góc phố bày hàng hóa, cũng như ở nhà mình thôi



Đa số người Bolivia theo Công giáo. Các nữ du dòng Francisco (Phanxico - Việt hóa gọi là dòng Phan Sinh) trên phố. Dòng này đặc trưng bởi màu áo nâu và thắt lưng bởi sợi dây thừng có buộc nút.

San Francisco Square

Quàng trường San Francisco là quảng trường cổ nhất ở La Paz, được gọi theo tên của nhà thờ cổ nhất, dựng ngay bên cạnh.

Ngay sau khi xây dựng thành phố La Paz, người TBN đã xây nhà thờ cạnh con sông chảy chính giữa thung lũng (sông Choqueyapu). Dần dần con sông bị lấp đi, không còn dấu vết.

Nhà thờ đầu tiên được xây dựng trong hơn 30 năm, khoảng năm 1580 mới xong. Nhưng rồi chỉ 20 năm sau nhà thờ này bị sập trong một trận tuyết lớn, điều hiếm xảy ra ở đây.

Đến năm 1743, nghĩa là chờ đến hơn 140 năm sau, người ta mới xây lại nhà thờ, nhưng cũng chia làm nhiều giai đoạn. Những phần cuối cùng hoàn thành vào tận những năm 1885, nghĩa là mất đến 140 năm nữa.

Ngày nay nhà thờ được nâng lên thành Vương cung thánh đường (cấp bậc cao nhất cho nhà thờ Công giáo không nằm ở Rome). Tuy nhiên đây lại không phải là nhà thờ Chính tòa. Nhà thờ này hiện nay còn là bảo tàng và lưu giữ rất nhiều tác phẩm nghệ thuật vô giá, vì vậy vào nhà thờ thì tự do nhưng đi lên tháp chuông hoặc khu nhà phía trong thì phải mua vé.

Bên ngoài nhà thờ



Bên trong nhà thờ




Những phần bằng gỗ ở đây được trạm trổ rất tinh xảo, và mạ vàng rực rỡ. Cái bục giảng bên phải quả là một công trình điêu khắc tỉ mỉ tinh tế.

Ngày xưa bục giảng kinh được đặt ở giữa nhà thờ, và cao hơn đầu mọi người để người giảng kinh có thể nói cho tất cả mọi người cùng nghe thấy. Giọng của các giáo sĩ cũng phải được luyện để vang khắp nhà thờ. Ngày nay với hệ thống loa, điều này không cần thiết nữa, và bục giảng kinh được đưa lên phía bàn thờ ở đầu nhà thờ. Những nhà thờ cổ vẫn còn cái bục giảng cũ này, nhưng không sử dụng đến.

San Francisco Church

Phia sau nhà thờ là tu viện, nơi ngày trước các giáo sĩ, tu sĩ sống. Ngày nay nơi đây là viện bảo tàng trưng bày các bức tranh cổ. Hầu hết tất cả các bức tranh ở đây đều là chủ đề tôn giáo: Đức Mẹ, Chúa, các Thánh,... Dù các bức tranh có tuổi hàng trăm năm nhưng tôi thấy cũng không đặc sắc lắm nên không chụp lại.

Hành lang quanh một sân trời bên cạnh nhà thờ



Vườn cây nhỏ yên tĩnh trong nắng sáng cao nguyên

San Francisco Church

Leo lên tháp chuông cổ, và ngắm nhìn những mái ngói theo kiến trúc thuộc địa TBN





Mái vòm chính giữa của nhà thờ được ghép bằng đá, chen giữa các mái nhà mới của thành phố

San Francisco Church

Từ trên tháp chuông nhìn xuống quảng trường và về phía các ngôi nhà bám núi leo lên phía xa xa

La Paz

Bên ngoài quảng trường là cuộc sống xoay vòng của những người Quechua bản địa, những người là con cháu của thực dân TBN xưa, và cả các thế hệ lai giữa họ.

Đa sắc tộc, đa văn hóa, hòa trộn, và ai cũng kiếm tìm hạnh phúc