ĐÔI NÉT VỀ NAM DU
Quần đảo Nam Du nằm trong vịnh Thái Lan, thuộc 2 xã An Sơn và Nam Du, huyện Kiên Hải, tỉnh Kiên Giang. Nam Du là quần đảo xa nhất của huyện Kiên Hải, cách thành phố Rạch Giá 83 km đường biển. Bình thường, nếu thời tiết tốt (không có bão) và tàu không hư hỏng thì lúc 8h15 (tàu cao tốc) 9h (tàu thường) mỗi ngày có hai chuyến tàu từ Rạch Giá đi Nam Du. Hai con tàu đi Nam Du đều neo đậu tại cửa sông Rạch Giá nằm song song với đường Nguyễn Công Trứ.
Nơi đây có 21 hòn đảo lớn nhỏ, được tạo hoá xếp đặt khéo léo, cao thấp đan xen nhau, tạo thành một thế trận vững chắc giữa đại dương. Dân gian thường nói vui rằng: “Hòn Mấu đâm thấu Đô Nai, Đô Nai quay sang Bờ Đập; Bờ Đập tấp lại Hòn Lò; Hòn Lò mò đến Hòn Ngang; Hòn Ngang tạt sang Hòn Đụng; Hòn Đụng cụng vào Hòn Dầu; Hòn Dầu nằm chầu Bỏ Áo; Bỏ Áo tháo ngược Hòn Ông; Hòn Ông dông đến Hòn Dâm; Hòn Dâm đâm thẳng Hòn Tre; Hòn Tre te đến Hòn Mốc; Hòn Mốc xốc lại Hòn Nhàn; Hòn Nhàn tràn thẳng Hòn Hàn; Hòn Hàn quàng cổ ba Hòn Nồm; Hòn Nồm chồm đại lên Hòn Khô; Hòn Khô vô bãi Chệt; Bãi Chệt lết lên Hòn Lớn...”. Trong đó, hòn Củ Tron (Hòn Lớn) là rộng nhất với 9 km2, hòn nhỏ nhất là Hòn Lò (200 m2). Khoảng 12 đảo trong số này là có người sinh sống, đông đúc nhất là các đảo Củ Tron, Hòn Mấu và Hòn Bờ Đập.
NGUỒN GỐC TÊN GỌI
Có người cho rằng tên Nam Du có từ thời Gia Long, lại có người nói Nam Du là do người Pháp ghi từ chữ Nam Dự (đảo phía Nam) theo cách gọi của các cụ đồ nho mà ra. Còn theo bản đồ người Pháp ghi là Puolo Dama
Nhưng Nam Du còn một tên gọi khác là Củ Tron (hòn đảo lớn nhất trong cụm đảo mà người dân gọi là Hòn Lớn).Trong một lần du ngoạn nơi đây, nhà thơ Lê Chí đã viết:
Xa xa phương ấy Củ Tron
Khen ai khéo đặc tên hòn dễ thương
Xanh mờ như lẫn trong sương
Một quần đảo tựa phố phường đông vui.
Theo Nam Du ký của nhà văn Anh Động về chuyện tích truyền khẩu của Hòn Củ Tron: “Vào năm 1870, sau khi thất thủ thành Gia Định lần thứ 2, chúa Nguyễn Ánh cùng đám tàn quân bị nghĩa quân Tây Sơn truy đuổi ráo riết, phải tấp vào cụm hòn này lẩn trốn. Thiếu nước uống, chúa bảo binh sĩ đào ao lấy nước ngọt. Hiện nay “Giếng Ngự”, “Bãi Ngự” vẫn hiện hữu phía Tây Bắc Hòn Lớn. Thiếu lương thực, người dân hướng dẫn binh sĩ đi đào củ nầng có dáng hình tròn tròn về nấu ăn đỡ đói. Đến khi chúa lên ngôi (1802) chạnh nhớ đến những nơi nhiều kỷ niệm sâu sắc của mình thời bôn ba, ông sắc tứ cho hòn này một cái tên, gọi là hòn “Củ Tròn”. Vị quan hành khiển vốn người Ngũ Quảng, mang chiếu chỉ đến đây, tập hợp dân lại đọc theo giọng Quảng của vị quân hành khiển, hai tiếng “củ Tròn” thành “Củ Tron” dân nghe chiếu dụ bảo “tron” thì phải gọi theo là “tron” đâu ai dám kháng chỉ".
Ở Nam Du, mỗi tên hòn, bãi, dốc đều có giai thoại của nó. “Bãi Chệt” theo dân gian truyền lại, vào thế kỷ 16, trên đường ra Phú Quốc buôn bán, giữa đoàn tàu Hà Lan và người Trung Quốc đã xảy ra một trận ác chiến, mấy hôm sau có hàng trăm xác người Trung Quốc tấp vào bãi này, từ đó người dân gọi là “Bãi Chệt”. Thế kỷ 18 có vị Chúa bị truy đuổi đến đây phải ăn củ năng để sống, về sau đảo này mang tên Củ Tron; đến thế kỷ 20, có một đạo sĩ ở Hòn Nấu luyện được phép đằng vân tên Năm Đài, khi ông biểu diễn bay từ đỉnh núi rơi xuống triền dốc, nay có địa danh “Dốc Năm Đài”. Những năm chiến tranh ác liệt, quân Mỹ đã đến đóng trạm hải quân ở Bãi Chệt, xây dựng đài kiểm báo ở đỉnh Hòn Lớn, kéo theo nhiều dịch vụ ăn chơi đến Nam Du, như Quán sướng tỉ tê, Sóng bủa đầu gành, Người hai mặt... chứng tỏ Nam Du có một chiều dài nhân văn đậm nét với rất nhiều giai thoại.
Khám phá Nam Du
Đến Nam Du, du khách nên bắt đầu cuộc khám phá của mình bằng việc chinh phục đảo Hòn Lớn. Tại trung tâm đảo, có một con đường dài 2,6 km được trải nhựa thời Pháp dẫn đến đỉnh cao 295 m. Du khách có thể bắt xe ôm lên đỉnh ở ngay đầu đường. Nhưng nếu đi bộ, du khách sẽ có nhiều cơ hội quan sát cảnh quan từ nhiều độ cao khác nhau. Cảm xúc do vậy cũng sẽ thú vị hơn.
Trên đỉnh Hòn Lớn, có 1 ngọn hải đăng cao khoảng 309 m, điều tiết tàu thuyền qua lại an toàn. Lên đến đây, phóng tầm mắt ra xa, du khách sẽ thấy toàn bộ quần đảo Nam Du với 21 hòn đảo lớn nhỏ khác nhau bày trí la liệt, ngoạn mục. Ngay dưới chân Hòn Lớn, phía Đông là trung tâm xã An Sơn - một làng chài khoảng 300 mái nhà chạy dọc theo mép biển dài 2 km; phía Tây là làng chài bãi Ngự với khoảng 200 mái nhà núp bóng dưới những rặng dừa xanh và hàng trăm chiếc tàu đánh cá nhỏ dập dềnh trên sóng. Cách 3,5 hải lý về phía Đông là đảo Hòn Ngang với nhà cửa, tàu thuyền san sát nhau như một thị trấn nổi trên biển.
Từ cầu cảng Hòn Lớn, đi theo chiều kim đồng hồ, bạn sẽ tiếp cận một ghềnh đá rất đẹp được tạo ra từ vô số tảng đá như nham thạch. Những tảng nham thạch cháy nham nhở được sóng biển ngày đêm gọt đẽo qua hàng vạn năm tạo thành những tác phẩm điêu khắc sinh động. Theo Viện Nghiên cứu địa chất và khoáng sản Việt Nam, các đảo thuộc quần đảo Nam Du đều cấu tạo gồm hai hệ tầng, riêng hệ tầng đá thuộc hệ nguồn núi lửa fetsic gồm tufryolit và ryolit. Không chỉ ở phía Tây Hòn Lớn mà khắp 21 hòn đảo của Nam Du đều có những ghềnh đá rất đẹp.
Từ Hòn Lớn du khách có thể đi đò qua Hòn Ngang mất khoảng 30 phút. Mỗi ngày có hai chuyến đò xuất bến lúc 7h và 15h. Du khách cũng có thể thuê đò để đi vào bất cứ lúc nào. Hòn Ngang là trung tâm của xã Nam Du. Bến tàu Hòn Ngang có hàng ngàn tàu thuyền ghe xuồng neo đậu và nhiều lồng bè nuôi cá. Hai bên bến cảng là dãy nhà sàn trên cọc tre và bê tông san sát nhau chạy dài 2 km. Chỉ có một con đường nhỏ chừng 1,5 m, không có bất cứ loại phương tiện giao thông nào. Du khách muốn ở lại qua đêm có thể thuê phòng trọ với giá rất bình dân, tuy nhiên, chất lượng cũng không thể sánh bằng trong đất liền.
Hòn Mấu nằm cách Hòn Ngang khoảng 20 phút đi ghe máy, rộng khoảng 200 ha. Trên đảo có một làng chài hơn 100 mái nhà. Ở đây có những bãi biển rất đẹp mà nhiều người cho rằng chưa đến tham quan coi như chưa đến Nam Du. Đó là bãi Bắc, bãi Chướng, bãi Đá Đen, bãi Đá Trắng và bãi Nam. Rời Hòn Mấu, nếu thích, du khách có thể đến Hòn Dầu. Đảo này tương đối lớn so với các đảo khác. Trên đảo rừng nguyên sinh che phủ khoảng 95% diện tích, còn lại là làng chài bãi Nhà - làng chài bình yên nhất ở Nam Du với 20 mái nhà dưới 20 vườn dừa râm mát.
Cuộc sống ở Nam Du lúc nào cũng sôi động với nghề truyền thống là câu mực. Ban đêm, trên biển cả bao la, hàng trăm chiếc thuyền câu mực giăng đèn tạo thành một bức tranh di động huyền diệu.
....
sưu tầm
)
