Hồ Quý Ly và Hồ Hán Thương đã bao lần đi qua cổng này?
Chuyện về số phận của cha con Hồ Quý Ly thường chỉ được nhắc sơ sài là khi bị Nhà Minh xâm chiếm, hạ bệ Nhà Hồ, bắt cả cha con ông về đất Minh, rồi ông bị sát hại tại hay bị đày rồi mất ở Quảng Tây. Theo nguồn khác thì cha con ông được tha tội. Vậy cái nào khả tin?
Đọc qua một bài viết có thật của một người Việt - là người chuyên ngành khảo cổ và khai quật mộ cổ ở nước ta, ông này là người rất hâm mộ Hồ Quý Ly nên đã bỏ công sức và theo đuổi nhiều năm trong việc tìm kiếm ngôi mộ của Hồ Quý Ly trên đất TQ.
Thông tin của nhà nghiên cứu và khảo cổ này thì như sau: Gần như có thể kết luận không có chuyện HQL bị sát hại cũng như bị đày đi lính đến chết ở Quảng Tây (lúc bị Minh bắt thì HQL đã hơn 70 tuổi) mà HQL chỉ bị giam lỏng ở Nam Kinh – là kinh đô của nhà Minh thời kỳ này, trước khi dời đô về Bắc Kinh.
HQL sống đến hơn 80 tuổi mới mất (vì tuổi cao, trong khoảng từ 1417 đến 1420) và được cho rằng đã được chôn cất trên núi Lão Tử thuộc Nam Kinh, T. Giang Tô, TQ (ngày nay). Theo lời kể người họ Hồ tại đây thì họ kể rằng khu vực mộ HQL đã bị san bằng trong chiến tranh TG thứ 2, khi lính Nhật chiếm đóng Nam Kinh, họ chọn đỉnh núi Lão Tử này đặt trận pháo và cứ điểm quân sự. Sau thì khu vực này thành bãi đất hoang, cây cối um tùm chẳng có mấy người đến! Như vậy có thể cho rằng mộ phần của HQL không còn nữa.
Nhà khảo cổ này còn gặp được nhiều người họ Hồ tại đây, một số người này tự nhận là dòng dõi họ Hồ gốc Việt có nguồn gốc từ gia đình HQL.
Trong số những người Việt bị đưa về đất Minh có nhiều người trong gia quyến họ Hồ và cả nhiều người khác, bao gồm cả Nguyễn An – là một trong các kiến trúc sư thiết kế và là tổng đốc công công trình xây dựng Tử Cấm Thành. Đã có người từng phân tích thiết kế công trình Tử Cấm Thành cho rằng Nguyễn An đã đưa vào thiết kế ít nhứt 2 nét mới, không theo tư duy của TQ mà nó mang tư duy kiến trúc Việt (thời đó).
Chi tiết phụ: Nhiều ghi nhận hiện này cho rằng Nguyễn An đã tham gia công việc thiết kế kiến trúc Tử Cấm Thành ngay từ giai đoạn đầu nhưng điều này cần thêm thông tin trước khi kết luận.
View attachment 164167
