What's new

[Chia sẻ] Côn Đảo - Toàn tập

Các Bác thân mến, khi nhắc đến hai từ Côn Đảo gần như ai trong chúng ta cũng nghĩ tới nhà tù và Chuồng Cọp, nhằm để cho các Bác biết một cách khái quát thêm về mãnh đất từng được mệnh danh là “Địa Ngục Trần Gian” năm xưa, cùng với thiên nhiên hùng vĩ nơi đây. Tôi đã tập hợp gần 300 tư liệu ảnh từ Phòng Nghiệp Vụ Bảo Tàng Côn Đảo trong thời gian tôi còn là thuyết minh tại đây cùng với một số ảnh của bạn bè, để làm thành một đề tài mà có thề tạm gọi là “ CÔN ĐẢO TOÀN TẬP”,tôi sẽ giới thiệu khái quát đến các Bác hai phần sau:

Phần 1: ĐẶC ĐIỀM TÌNH HÌNH – ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN – NHÂN VĂN CÔN ĐẢO
Phần 2: LỊCH SỬ NHÀ TÙ CÔN ĐẢO VÀ TRUYỀN THỐNG ĐẤU TRANH CÁCH MẠNG
Trong bài viết có sử dụng tư liệu thuyết minh của Bảo tàng Côn Đảo, cùng một số sách có liên quan nên lời lẽ hơi nặng về chính trị, mong các Bác thông cảm.

Phần 1: ĐẶC ĐIỀM TÌNH HÌNH – ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN – NHÂN VĂN CÔN ĐẢO

Côn đảo là một trong những quần đảo tiền tiêu nằm ở hướng Đông Nam của Tổ quốc Việt Nam. Tọa độ địa láy vào khoảng 106 độ 31 phút đến 106 độ 45 phút Kinh độ Đông, từ 8 độ 34 phút đến 8 độ 49 phút vĩ độ Bắc.
Tổng diện tích toàn quần đảo là 76 km2, hình dạnh như một con Gấu lớn, lưng Gấu quay về hướng đất liền và chân hướng ra biển Đông.
Khoảng cách tính theo đường biển từ Côn đảo đến TP. Vũng tàu là 179km, Côn đảo đến Cần Thơ là 165 km, Côn đảo đến HCM là 230km và điểm gần nhất là cửa Sông Hậu 83km.
Côn đảo là một hệ thống gồm 16 hòn đảo lớn nhỏ.

Bản đồ tổng quan Côn đảo

Côn đảo
1.Hòn Chính:
Là hòn đảo lớn nhất nằm ở giữa có tên gọi Côn Lôn hay còn được gọi bởi nhiều tên qua từng thời kỳ như:
- Thời thực dân Pháp cai trị gọi là Poulo Condor
- Thời Mỹ - Diệm đồi tên đảo Côn Lôn thành tỉnh Côn Sơn
- Sau khi hiệp định Paris được kí kết 1973, Ngụy quyền Nguyễn Văn Thiệu muốn đánh lạc hướng dư luận trong và ngoài nước đổi tên đảo là Thị Xã Phú Hải trực thuộc tỉnh Gia Định
- Tuy nhiên đối với các tù nhân cách mạng Côn Đảo qua nhiều thế hệ và nhân dân cả nước Việt Nam trước sau có một tên gọi rất quen thuộc là Côn Đảo.
- Ngày nay huyện Côn Đảo trực thuộc tình Vũng Tàu
- Hòn Chính có chiều dài 15km, chổ rộng nhất 9km, và hẹp nhất là 1km.
- Với diện tích đảo chính là 51,52km2, chiếm gần 2/3 diện tích toàn đảo.

Hồ nước ngọt An Hải


Bình minh Côn đảo
 
2. Hòn Trứng:
Diện tích: 0,100km2, còn gọi là Hòn Đá Bạc, nằm ở hướng Đông Bắc của Hòn Chính. Ở đây không có cây cối lớn, chỉ có cỏ dại mọc thưa thớt, nhưng lại là nơi xây tổ của nhiều loài chim biển, điều đó đã biến hòn đảo này thành một sân chim nỗi giữa biền Đông.

Hòn trứng

Chim biển

Chim biển
3. Hòn Cau
Diện tích:1,800km2, nằm cách đảo chính 12km ở hướng Đông Bắc, ba mặt đảo này là vách đá dựng đứng, nơi làm tổ loài chim Yến, mặt Nam Hòn Cau là thung lũng đất tốt thích hợp nhiều loại cây ăn trái.
Từ thuở Nguyễn Ánh chạy ra Côn Đảo tỵ nạn đã có một số dân cư sinh cơ lập nghiệp trong thung lũng Hòn Cau, vùng đất sớm được khai phá ấy mang tên xóm bà Thiết ( bà Võ Thị Thiết, người có công đầu trong việc việc khai khẩn và tạo dựng). Vết tích của khu xóm cổ vẫn còn lưu lại ở Hòn Cau.
Hòn cau còn là nơi lưu đày tù nhân khổ sai. Thời Pháp thuộc ( 1930-1931) đồng chí Phạm Văn Đồng từng bị đày ra Hòn Cau này.
Về tên gọi Hòn Cau, tương truyền rằng vào thế li XIX, có anh Trúc Văn Cau và cô Mai Thị Trầu sinh sống tại làng Cỏ Ống ( khu vực sân bay ngày nay), họ thầm lén yêu thương nhau mà họ không biết họ là hai anh em cùng cha khác mẹ, đến lúc nàng Trầu có mang thì Chàng Cau hiểu ra sự tình. Qúa đau buồn chàng Cau kết bè đi sang hòn đảo khác sinh sống là Hòn Cau ngày nay. Còn nàng Trầu khi biết chuyện cũng tự tử nơi một đầm nước, nay gọi là Đầm trầu.
Côn đảo cho đến ngày nay vẫn còn câu ca dao nói lên câu chuyện tình ngang trái này
Đi đầu mà chằng thấy về
Hay là quần tía dựa kề áo nâu
Ai vế nhắn với ông Câu
Hòn Cau cách bãi Đầm Trầu bao xa”



Hòn cau


Bãi Đầm Trầu
 
4. Hòn Bảy Cạnh:
Diện tích :5.500 km2, là hòn đảo lớn thứ hai, trước thị trấn Côn đảo. Tại đây 1883, Pháp cho xây dựng một ngọn Hải Đăng, có tầm bán kính hoạt động là 72km, ngày nay ngọn đèn biển này vẫn còn sử dụng hướng dẫn tàu thuyền các nước qua lại trên vùng biển Côn Đảo.


Hòn Bảy Cạnh


Hải Đăng Bảy cạnh


Bảy Cạnh- Bông Lan

5. Hòn Bông Lan:
Diễn tích: 0,200km2, đây là một hòn đảo nhỏ có hình dáng giống như miếng bánh Bông Lan nên gọi tên vậy, nắm kề với hòn Bảy Cạnh về hướng Đông Nam.


Hòn Bông Lan
 
6. Hòn Tài Lớn: 0,380km2
7. Hòn Tài Nhỏ:0,100km2
8. Hòn Trác Lớn:0,250km2
9. Hòn Trác Nhỏ:1,100km2
Là một chuổi đảo tiếp nối với Hòn Bảy Cạnh, trải dài từ Đông Bắc xuống Tây Nam, che chắn cho bên ngoài đảo chính.
Về tên gòi các hòn đảo này cũng gắn liền với một câu chuyện:
Theo truyền thuyết co hai anh em sinh đôi là Đặng Phong Tài và Đặng Trác Vân ứng lệnh vua Hàm Nghi chống Pháp nhưng đều thất bại và lần lượt bị đày ra đảo, anh Tài ra đảo trước lấy được cô vợ rất xinh đẹp tên là Đào Minh Nguyệt, ( cũng xin giải thích thêm là ngày xưa Côn đảo có một mức án là “ phóng trục” tức là cho ra đảo sinh sống, lấy vợ nhưng mãi mãi không được về đất liền)
Vì là hai anh em rất giống nhau nên chi dâu không biết do vô tình hay cố ý mà thường nhầm lẫn giữa chồng và em chồng. Tránh điều đáng tiếc xãy ra, người em đã bỏ sang hòn đảo khác sinh sống, người anh vì thương em cũng lặn lội đi tìm em, nhưng người em lại bỏ trốn. Cuối cùng hai anh em không gặp lại nhau, mỗi người chết trên một hòn đảo, vì thế Hòn Tài – Hòn Trác có tên từ đó, dân gian thì mượn tâm sự người vợ nhắn rằng :
“Ai sang Hòn Trác, Hòn Tài
Cho em nhắn gởi một vài câu thơ
Đêm suôn gió lặng sao mờ
Trăng khuya chếch bóng vẫn chờ đợi mây
Chừng nào núi Chúa hết cây,
Côn Lôn đết đá dạ này hết thương”


Tài Lớn – Tài Nhỏ


Tài Lớn


Tài Nhỏ


Trác Lớn


Trác Lớn – Trác Nhỏ


Toàn cụm
 
10. Hòn Bà: Diện tích: 5,450km2
Tiếp giáp với hòn Chính về phía Tây Nam bởi một khe nước gọi là Họng Đầm ( hay Cữa tử), giữa hai đảo là Vũng Đầm ( Vịnh Tây Nam) khá sâu và khuất gió, thuận tiện cho tàu thuyến tránh sóng . Hiện nay nơi đây đã có một cảng cá xây dựng 1995 là Cảng Bến Đầm, tàu ra Côn đảo cũng cập tại đây về thị trấn 12 km
Về tên gọi, trước kia hòn đảo này có tên là Côn Lôn nhỏ, nhưng từ khi chúa Nguyền Ánh ra lệnh giam giữ thứ phi Hoàng Phi Yến vào một hang đá trên hòn đảo này, từ đó mới có địa danh Hòn Bà được có. ( vì sao chúa Nguyễn Ánh giam bà, sau này mình sẽ co bài viết riêng rõ hơn vấn đề này)


Hòn bà


Cửa Tử


Tàu ra đảo


Côn đảo


Cảng Bến Đầm
 
11. Hòn Vung: diện tích 1,150km2, tiếp giáp hòn Bà, có hình dạng giống như chiếc vung nồi úp chụp lên mặt biển xanh.


Hòn Vung

12.Hòn trọc:diện tích 0,400km2, còn gọi là Hòn Trai, nằm về phía tây nam đảo chính, xung quanh hòn đảo này co rất nhiều trai ốc sinh sống.


Hòn Trọc

13. Hòn Tre Lớn: diên tích 0,750km2
14.Hòn Tre Nhỏ:0,250km2
Hai hòn đảo này năm về phía Tây và Tây Bắc đảo chính, ở đây có rất nhiều tre rừng, trong thời Pháp thuộc (1930-1931)thực dân Pháp sử dụng Hòn Tre lớn lưu đày tù chính trị như bên Hòn Cau, đồng chi Lê Duẫn từng bị đày ải ở đây một thời gian, nhưng vết tích trại giam ngày nay không còn nữa.


Hòn Tre lớn


Hòn Tre nhỏ

15 và16: Hòn Anh và Hòn Em: Còn gọi là hòn Trứng Lớn là Trứng Nhỏ, hai hòn đảo này rất xa đảo chính, cách đảo chính 50km về hướng Tây Nam so với đảo chính.


Hòn Anh


Hòn Em
 
ĐỊA HÌNH:
Quần đảo Côn đảo có nhiều núi đồi, chiếm, diện tích chung 6.328 ha ( 88% tồng diện tích tự nhiên toàn quần đảo), những ngọn núi cao đa số tập trung trên đảo chính như:
- Núi Thánh Gía: cao nhất, độ cao 577m so với mặt nước biển
- Núi Chúa 515m.
- Núi Nhà Bàn cao 396m

Núi Chúa

Núi Thánh Gía


Cây và Núi.

Hệ thống núi đồi che chắn cho 2 vùng đất tương đối bằng phẳng là Thị Trấn Côn Đảo và Thung Lũng Cỏ Ống
Thị Trấn Côn Đảo:
Nằm trên thung lũng hình bán nguyệt, ở tọa độ 106độ 36phút 10” Kinh độ Đông, 8 độ 40 phút 57” Vĩ độ Bắc.
Độ cao trung bình 3m so với mặt nước biển, chiều dài từ 5-6km, chiều rộng 2-3km. Một mặt thông ra biển gọi là Vịnh Đông Nam hay Vịnh Côn Sơn, ba mặt còn lại vây quay quanh bởi núi, chính nơi đây là nơi tập trung toàn bộ đới sống kinh tế xã hội,…của cả quần đảo.

Thị trấn Côn đảo

Thị trấn nhìn từ Núi Chúa xuống
 

Hỏi Phượt

Forum statistics

Threads
56,179
Bài viết
1,150,359
Members
189,939
Latest member
chuyengiatrimun
Back
Top